Tìm hiểu chung về bệnh u xơ tử cung

U xơ tử cung trong y học còn được gọi là bệnh nhân xơ tử cung. Bệnh ảnh hưởng chủ yếu đến phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản. Đến nay, các nguyên nhân gây bệnh u xơ tử cung vẫn chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tin rằng, sự phát triển của khối nhân xơ trong tử cung có liên quan đến sự gia tăng quá mức của nồng độ estrogen trong cơ thể. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể thúc đẩy sự hình thành của khối u xơ, chẳng hạn như thừa cân, béo phì, chế độ ăn nhiều thịt đỏ, căng thẳng quá mức…

Khối u xơ thường có kích thước từ 1mm cho đến 20mm. Tử cung của bệnh nhân có thể bị một hay nhiều u xơ cùng lúc. Chúng có kích thước không giống nhau. Tùy theo vị trí của khối u mà y học chia u xơ tử cung thành 4 loại chính như sau:

• U xơ tử cung có cuốn
• U xơ dưới thanh mạc
• U xơ trong vác
• U xơ dưới niêm mạc

Trong thời gian đầu khi mới hình thành, u xơ có kích thước khá nhỏ nên hầu như chưa gây ra triệu chứng gì bất thường. Những người có u xơ tử cung lớn thường có nhiều biểu hiện rõ ràng ra bên ngoài, đặc biệt là trong chu kỳ kinh nguyệt.

Người bị u xơ tử cung thường bị rối loạn kinh nguyệt. Cụ thể là tình trạng rong kinh, cường kinh gây mất nhiều máu trong chu kỳ kinh nguyệt. Khối u lớn cũng có thể gây chèn ép lên bàng quang gây tiểu buốt, bí tiểu hoặc khiến bụng của người bệnh phình to giống như đang mai thai.

Để điều trị bệnh, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp nội khoa ( dùng thuốc ) hoặc phẫu thuật. Mỗi phương pháp phù hợp cho một nhóm đối tượng nhất định. Khi có biểu hiện nghi ngờ bị u xơ tử xung, chị em nên tới các phòng khám sản phụ khoa để được thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị bệnh phù hợp nhất.

Các phương pháp điều trị u xơ tử cung

Những phương pháp hiện đang được áp dụng trong điều trị bệnh ung xơ tử cung bao gồm:

1. Điều trị u xơ tử cung bằng thuốc tây

Đối với các trường hợp bị u xơ tử cung ở mức độ nhẹ, kích thước khối u còn nhỏ, bác sĩ thường chỉ định điều trị bằng thuốc. Các thuốc tân dược được lựa chọn chủ yếu nhằm mục đích cải thiện các triệu chứng bệnh liên quan và ức chế khối u phát triển.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định điều trị u xơ tử cung bằng thuốc cho các trường hợp sau:

• Bệnh nhân chuẩn bị làm phẫu thuật hoặc đang trong thời gian chờ đủ điều kiện sức khỏe để mổ
• Khối u xơ lớn nhưng không muốn làm phẫu thuật hoặc gặp vấn đề nào đó không thể phẫu thuật.

Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị u xơ tử cung được bào chế dưới nhiều hình thức khác nhau. Bao gồm thuốc uống hay thuốc tiêm. Dưới đây là một số loại phổ biến.

Thuốc uống trị u xơ tử cung

Các thuốc điều trị u xơ tử cung đường uống đang được bác sĩ kê đơn:

+ Thuốc Progestins tổng hợp:

 Nhóm thuốc này có tác dụng ngăn chặn sự tăng sinh của các tế bào trong khối u và thu nhỏ kích thước u xơ. Ngoài ra, thuốc Progestins còn được sử dụng với mục đích cải thiện các triệu chứng của bệnh cường kinh, ngăn ngừa hiện tượng mất máu quá nhiều thời gian hành kinh.

Các thuốc Progestins thường dùng là:

• Dydrogesterone: Liều dùng mỗi ngày dao động từ 10 – 30 mg tùy theo chỉ định của bác sĩ.
• Lynestrenol: Mỗi lần uống 1 viên hàm lượng 5mg x 2 lần/ngày
• Norethisterone: Uống mỗi lần 1 viên 5mg x 2 lần/ngày
• Nomegestrol acetate: Duy trì uống mỗi ngày 1 viên 5mg.

Mỗi đợt điều trị, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc Progestins trong vòng từ 3 – 6 tháng liên tục. Tùy theo khả năng đáp ứng với thuốc và bác sĩ sẽ điều chỉnh liều dùng cho thích hợp.

Ngoài tác dụng thu nhỏ kích thước khối u xơ, loại thuốc này cũng đồng thời có khả năng ngừa thai. Chính vì vậy, bệnh nhân có ý định mang thai nên tham vấn ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách dùng thuốc phù hợp, không làm ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.

Một số tác dụng phụ của thuốc Progestins bạn nên biết:

• Đau đầu
• Phù ban tay, bàn chân
• Tăng cân bất thường
• Tê yếu một bên cơ thể
• Khó ngủ
• Chán ăn
• Buồn nôn hoặc nôn ói…

+ Thuốc ngừa thai phối hợp

Đôi khi, bác sĩ có thể chỉ định thuốc ngừa thai phối hợp để điều trị bệnh u xơ tử cung. Loại thuốc này hoạt động bằng cách làm giảm sản xuất hormone nữ, khiến khối u xơ dần teo lại. Bên cạnh đó, thuốc còn có tác dụng làm giảm đau bụng trong những ngày hành kinh (thống kinh), kinh nguyệt kéo dài (rong kinh) hoặc ra máu kinh quá nhiều (cường kinh) – những triệu chứng thường gặp ở người mắc bệnh u xơ tử cung.

Để điều trị u xơ tử cung, bệnh nhân co thể sử dụng thuốc ngừa thai kết hợp với liều lượng mỗi ngày 1 viên. Tốt nhất là nên uống thuốc vào một khung giờ cố định trong ngày. Thuốc được bắt đầu sử dụng từ ngày đầu tiên cho đến ngày thứ 21 trong kỳ kinh. Kết thúc liệu trình này, bệnh nhân ngưng 7 ngày rồi tiếp tục uống tiếp một đợt mới.

Các tác dụng phụ có thể gặp khi dùng thuốc ngừa thai phối hợp:

• Ói mửa, buồn nôn
• Phù toàn thân do cơ thể bị tích nước
• Suy giảm ham muốn tình dục nữ
• Làm tăng sắc tố da
• Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ, mất ngủ, đêm ngủ hay trằn trọc không yên giấc

+ Các thuốc kháng progesterone

Thuốc có tác dụng ức chế giải phóng hormone progesterone, qua đó làm chậm sự phát triển của khối u xơ trong tử cung.

Các thuốc kháng progesterone thường được bác sĩ kê đơn gồm:

• Ulipristal
• Onapristone
• Antiprogestins (RU-486)
• Asoprisnil

+ Thuốc Danazol trị u xở tử cung

Sử dụng thuốc Danazol cũng là một trong các phương pháp điều trị u xơ tử cung bằng nội khoa. Loại thuốc này có khả năng làm giảm nội tiết tố Gonadotropin, giảm sản xuất hormone estrogen ở buồng trứng, từ đó tác động thu nhỏ kích thước khối u.

Hiệu quả của thuốc Danazol chỉ duy trì được trong thời gian ngắn và có nhiều tác dụng phụ nên ít được chỉ định hơn so với các thuốc khác. Chị em nên thận trọng thông báo cho bác sĩ biết nếu gặp các tác dụng phụ bất thường sau khi uống Danazol như:

• Tăng cân
• Nổi mụn trứng cá
• Đồ mồ hôi
• Da đỏ bừng
• Thay đổi bất thường trong giọng nói
• Âm đạo khô và ngứa ngáy
• Vòng ngực bị thu nhỏ

+ Thuốc kháng Estrogen

Được sử dụng phổ biến nhất trong nhóm này là thuốc Androgenic steroids. Thuốc giúp ngăn chặn sản xuất estrogen, qua đó kiểm soát sự phát triển của nhân xơ và cải thiện các triệu chứng bệnh u xơ tử cung.

+ Thuốc ức chế men Aromatase

Bao gồm:

• Exemestane
• Letrozole
• Anastrozole

Loại thuốc này được sử dụng nhằm mục đích ức chế hoạt động của một loại men có tên là aromatase. Điều này có thể giúp ngăn chặn quá trình chuyển đổi androgen thành estrogen của các tế bào hạt, làm giảm các dấu hiệu bất thường liên quan đến bệnh u xơ tử cung.

+ Thuốc chống tiêu sợi huyết

Trường hợp bị u xơ tử cung có biểu hiện rong kinh sẽ được chỉ định loại thuốc này nhằm hạn chế lượng máu bị mất.

+ Thuốc giảm đau:

Một số bệnh nhân có thể được chỉ định thuốc giảm đau không kê đơn trong vài ngày nhằm mục đích giảm đau bụng kinh, đau lưng do ảnh của bệnh u xơ tử cung. Thường dùng nhất là các thuốc như Ibuprofen và Acetaminophen.

Thuốc có thể gây đau dạ dày và nhiều tác dụng phụ khác nếu lạm dụng quá mức. Vì vậy, tránh dùng loại thuốc này trong thời gian dài.

Thuốc tiêm chữa u xơ tử cung

Thuốc tiêm chữa u xơ tử cung là các thuốc chứa chất đồng vận GnRH. Khi được sử dụng, thuốc ức chế sản xuất hormone estrogen và progesterone trong cơ thể, cải thiện tình trạng cường kinh, ức chế sự phát triển kích thước khối u và giảm nguy cơ bị thiếu máu cho bệnh nhân.

GnRH đồng vận được chỉ định cho các trường hợp bị u xơ tử cung có kích thước trung bình và lớn. Ngoài ra, một số đối tượng dưới đây cũng có thể được điều trị u xơ tử cung bằng loại thuốc này:

• Bệnh nhân có khối u to cần thu nhỏ kích thước trước khi mổ
• Người bệnh bị trì hoãn phẫu thuật
• Người cần bồi bổi, cải thiện thể trạng để đáp ứng cho ca phẫu thuật
• Phụ nữ bị u xơ tử cung trong độ tuổi tiền mãn kinh
• Khối nhân xơ kích thước lớn hơn 5cm được chỉ định mổ nội soi buồng tử cung.
• Người không đủ điều kiện để mổ hoặc chưa muốn làm phẫu thuật

Qua nghiên cứu, các bác sĩ nhận thấy kích thước nhân xơ đã được thu nhỏ từ 35 – 60% sau khi bệnh nhân được tiêm thuốc liên tục trong 3 tháng. Ngoài ra, người bệnh được sử dụng thuốc GnRH đồng vận còn cải thiện được hiện tượng thiếu máu, đồng thời chu kỳ kinh nguyệt cũng ổn định nhanh sau ngưng thuốc.

Các thuốc GnRH đồng vận thường có trong đơn của người bị u xơ tử cung gồm:

• Triptorelin (3,75mg/ tháng): Thuốc có dạng bột. Khi sử dụng sẽ được pha loãng và tiêm vào bắp
• Leuprolide (3,75mg/tháng): Dùng theo đường tiêm bắp có tác dụng làm giảm estrogen nữ.
• Goserelin (3,6 mg/tháng): Đây là một loại hormone sử dụng theo đường tiêm hoặc cấy dưới da ở vùng bụng.

Tác dụng phụ của thuốc GnRH đồng vận:

• Đau đầu
• Đau nhức cơ bắp
• Bốc hỏa
• Khô rát âm đạo
• Căng tức ngực
• Khó ngủ, đêm ngủ không ngon giấc
• Trầm cảm
• Buồn nôn
• Đau nhức khớp
• Làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ bị loãng xương

2. Phẫu thuật điều trị u xơ tử cung

Phẫu thuật cũng là một trong các phương pháp điều trị u xơ tử cung. Phương pháp này giúp loại bỏ nhân xơ triệt để. Tuy nhiên không phải ai cũng được chỉ định mổ.

Các trường hợp thường được yêu cầu làm phẫu thuật bao gồm: